Alacabal / Erbaa / Toka
Herkes gözlerini yumsun. Taş fırından çıkan, buharı üstünde bir ekmek kokusu hayal etsin. Elleri yansa da ucundan bir parça bölmeyi hayal etsin… Henüz keşfedilmemiş lezzetler durağı olan Anadolu’nun bu eşsiz güzelliklerine şahit olsun.
Tokat’ın Erbaa ilçesinin Alacabal köyünde Anadolu kültürünü ve ekmek sanatını yaşatan kadınların ellerinden nefis ekmekler çıkmaktadır.
Köyün verimli arazilerinden elde edilen un ile köye özgü pişirme teknikleriyle, taş fırınlarda çok lezzetli ekmekler elde edilmektedir. Bu ekmekler şekline ve içinde bulunan malzemelere göre şöyle adlandırılır:
1. Pağaç Ekmek – En çok pişirilen çeşittir. Ortası delik olduğundan ” Delikli Ekmek” de denir. Benim en sevdiğimdir.
2. Somun Ekmek – Gramajı ve büyüklüğü farklıdır. Uzun süre dayanır, kolay bayatlamaz ve genellikle kalabalık aileler tercih eder. Genelde dilimlenerek tüketilir.
3. Cevizli Ekmek – Yörede yetişen cevizlerle yapılır. Ayrıca ekmeğin yüzüne yumurta sürülür. Bu ekmek genellikle düğün, bayram, nişan vb. özel günlerde pişirilir.
4. Gilik – Çocuklar için yapılan simit büyüklüğündeki çok küçük ekmeklerdir.
Bunların yanında haşhaşlı, soğanlı, kıymalı ve sebzeli çeşitleri de yapılmaktadır.
Mimari açıdan da bir sanat eseri olan, birçok maniye ve türküye şahit olan taş fırınlardan köyün belirli yerlerinde mevcuttur.
Ayrıca ekmek pişirdikten sonra fırının sıcaklığından faydalanmak için güveç ya da tencereler içinde fırına etli dolma veya keşkek konur.
Keşik, yani sıra denilen usülle kadınlar ekmeklerini bu fırınlarda pişirmektedir. İlk sırada bulunan kadın fırını yakar ve ‘’sönge’’ adı verilen, ucunda bez parçası bulunan bir sopa ile fırını temizler.
Hamurlar pişmesi için fırına konur. Ekmekler fırından çıktıktan sonra düz bir tahta üzerinde evlere taşınır ve bir örtü üzerine serilir.
Ekmeğin kokusu o kadar güzeldir ki her odadan o kokuyu hissedebilirsiniz.
Anadolu kokar her yer… İşte tam da bu anda gözlerinizi açabilirsiniz…